مقایسه NGINX و Apache از نظر عملکرد

NGINX و Apache دو تا از وب سرورهای محبوب و پرکاربرد در جهان هستند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در این مقاله، به مقایسه عملکرد این دو وب سرور پرداخته و نقاط قوت و ضعف هر کدام را بررسی می‌کنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.

۱. معماری و مدل پردازش

Apache

• مدل پردازش چندرشته‌ای (Multi-Processing Modules – MPM):
  • Prefork: هر درخواست به یک فرآیند جداگانه اختصاص می‌یابد. مناسب برای سازگاری با ماژول‌های غیرایمن اما مصرف منابع بالایی دارد.
  • Worker: از چندین نخ در هر فرآیند برای مدیریت درخواست‌ها استفاده می‌کند، که مصرف منابع را کاهش می‌دهد.
  • Event: مشابه Worker است با بهبود مدیریت اتصالات طولانی‌مدت مانند Keep-Alive.
• مزایا: انعطاف‌پذیری بالا در انتخاب مدل پردازش، سازگاری با انواع ماژول‌ها و زبان‌های برنامه‌نویسی.
• معایب: مصرف منابع بیشتر نسبت به NGINX، به ویژه در شرایط ترافیک بالا.

NGINX

• مدل غیرهمزمان و رویداد-محور (Event-Driven): استفاده از تعداد کمی فرآیند برای مدیریت هزاران اتصالات همزمان.
• مزایا: مصرف پایین‌تر منابع سیستمی، مدیریت بهتر اتصالات همزمان و عملکرد بالا تحت بار سنگین.
• معایب: انعطاف‌پذیری کمتر در برخی موارد خاص.

۲. مدیریت درخواست‌ها و عملکرد

Apache

• مناسب برای سرویس‌دهی به محتوای داینامیک با استفاده از ماژول‌هایی مانند mod_php.
• عملکرد خوب در مواقعی که تعداد درخواست‌های همزمان پایین‌تر است.
• افزایش مصرف حافظه و CPU با افزایش تعداد درخواست‌های همزمان.

NGINX

• بهینه‌سازی شده برای سرویس‌دهی محتوای استاتیک و مدیریت تعداد بالایی از درخواست‌ها با مصرف منابع پایین‌تر.
• عملکرد بسیار بالا در ارائه محتوای استاتیک مانند تصاویر، فایل‌های CSS و JavaScript.
• سریع‌تر از Apache در شرایطی با ترافیک بالا و نیاز به مدیریت اتصالات همزمان زیاد.

۳. توزیع بار (Load Balancing)

Apache

• استفاده از ماژول‌هایی مانند mod_proxy_balancer برای توزیع بار.
• امکانات توزیع بار کمتر پیشرفته نسبت به NGINX.

NGINX

• امکانات پیشرفته‌تر و انعطاف‌پذیرتر برای توزیع بار با الگوریتم‌های مختلف (round-robin، least connections، IP hash و غیره).
• مدیریت بهینه‌تر توزیع بار در محیط‌های با ترافیک بالا.

۴. کش‌گذاری (Caching)

Apache

• استفاده از ماژول‌هایی مانند mod_cache برای کش‌گذاری.
• تنظیم و مدیریت کش‌گذاری پیچیده‌تر و عملکرد کمتر نسبت به NGINX.

NGINX

• قابلیت‌های کش‌گذاری پیشرفته و کارآمد با ماژول‌های داخلی.
• افزایش سرعت بارگذاری صفحات با کش‌گذاری محتوای داینامیک و استاتیک.

۵. پشتیبانی از پروتکل‌ها

Apache

• پشتیبانی کامل از پروتکل‌های HTTP/1.0 و HTTP/1.1 و پشتیبانی اولیه از HTTP/2.
• نیاز به ماژول‌های اضافی برای پشتیبانی کامل از پروتکل‌های جدیدتر مانند HTTP/3.

NGINX

• پشتیبانی کامل و بهینه‌شده از پروتکل‌های HTTP/1.0، HTTP/1.1، HTTP/2 و HTTP/3.
• بهبود عملکرد و امنیت ارتباطات با استفاده از پروتکل‌های مدرن.

۶. استقرار و تنظیمات

Apache

• فایل‌های تنظیمات پیچیده‌تر و نیاز به بازنگری بیشتر برای تغییرات در پیکربندی.
• پشتیبانی گسترده‌تر از فایل‌های .htaccess برای تنظیمات محلی.

NGINX

• فایل‌های تنظیمات ساده‌تر و خواناتر با قابلیت اعمال تغییرات بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد کامل سرور.
• محدودیت‌هایی در تنظیمات محلی به وسیله فایل‌های مشابه .htaccess.

۷. مقیاس‌پذیری و عملکرد در شرایط بار بالا

Apache

• عملکرد خوب در شرایط با تعداد محدود درخواست‌های همزمان.
• مصرف منابع بالا و احتمال کندی در شرایط ترافیک و تعداد درخواست‌های همزمان زیاد.

NGINX

• مقیاس‌پذیری بسیار بالا به دلیل معماری رویداد-محور و مصرف پایین منابع.
• عملکرد بهینه در مواجهه با ترافیک بالا و تعداد زیادی از درخواست‌های همزمان.

۸. منابع و مصرف سیستم

Apache

• مصرف حافظه و CPU بالاتر به‌ویژه در شرایط با تعداد زیاد درخواست‌های همزمان.
• مدیریت فرآیندها و نخ‌ها ممکن است باعث افزایش مصرف منابع شود.

NGINX

• مصرف منابع بسیار کمتر، به ویژه در مدیریت اتصالات همزمان.
• بهینه‌سازی بالا در مصرف حافظه و CPU که منجر به کارایی بهتر در سرورهای با منابع محدود می‌شود.

نتیجه‌گیری

از نظر عملکرد، NGINX در بسیاری از جنبه‌ها نسبت به Apache برتری دارد، به ویژه در مدیریت تعداد زیادی درخواست همزمان، سرویس‌دهی محتوای استاتیک و عملکرد بالا. معماری رویداد-محور NGINX باعث می‌شود که در شرایط بار بالا و ترافیک سنگین عملکرد بهتری نسبت به Apache داشته باشد.

با این حال، Apache همچنان در برخی موارد خاص که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا، پشتیبانی از تنظیمات محلی پیچیده و سازگاری با ماژول‌های خاص دارد، انتخاب مناسبی است. بسیاری از سازمان‌ها از ترکیب هر دو وب سرور استفاده می‌کنند، به‌عنوان مثال استفاده از NGINX به عنوان سرور پراکسی معکوس و توزیع‌کننده بار و Apache برای پردازش محتوای داینامیک.

در نهایت، انتخاب بین NGINX و Apache باید بر اساس نیازهای خاص پروژه، منابع سرور و الزامات عملکردی انجام شود.